Monday 17 December 2007

Milied Ieħor Bħal Ta' Qablu?


Wasal Milied ieħor tiżjijn, rigali, ikliet, ġiri minn ħanut għal l-ieħor u nsomma ġenn sħiħ! Ħafna jieħdu qatgħa x'ħin jasal daż-żmien aparti l-uġiegħ ta’ ras li taqbadhom biex jixtru r-rigali!

Imma kos waqt li aħna nkunu għaddejjin inżejnu u nixxalaw hemm ħutna li qed ibatu. Qed jistennewna nindunaw bihom, nuruhom l-imħabba u li l-milied jiġi għalihom ukoll. Sfortunatament qed insiru egoisti, l-aqwa li nkunu sew aħna u ma jimpurtaniex minn ħaddieħor. Ħafna jaħsbu li nies fil-bżonn qiegħdin il-bogħod minna jew li trid tagħmel xi ħaġa kbira biex tgħin. Dan mhux minnu għax b’sempliċi tbissima jew att żgħir ta’ ħniena tista’ tbiddel ħajja ta’ xi ħadd.

F’dan iż-żmien isir ħafna ġbir u l-poplu Malti jikkontribwixxi bi ħġaru għalihom. Naturalment hi ħaġa faċli li wieħed idaħħal idu fil-but u jagħti xi ħaġa minn dak li jkollu, żgur li ma tagħmilx daqshekk diferenza għal dak li jkun! L-emozzjonijiet li jqanqlu fina diversi reklami u diskors li jiġi repettut kemm il-darba, jqajmu fina sensazzjonaliżmu u ħeġġa biex nagħtu xi ħaġa biex ngħinu u forsi nirbħu ukoll! Hawn min jserraħ ftit il-kuxenzja għax jgħid li għamel karità meta jkun ta xi ħaġa. Min jaħseb hekk għandu idea żbaljata ta' xi tfisser veru karità.

Karità hi meta wieħed jagħti xi ħaga bla ma jistenna xejn lura. Hemm diversi modi kif tagħmel karità apparti billi tagħti l-flus. Meta tpoġġi ruħek fiż-żarbun ta’ min hu mġarrab u tkun hemm ħdejh biex tgħin f’dak li jkollu bżonn, għalija hi l-isbaħ karità li wieħed jista' jagħmel. Il-flus żgur ma jgħinux f’każijiet ta’ solitudni u għajnuna fiżika. Hawnhekk il-bniedem jkollu bżonn il-kuntatt uman, li jħoss li hemm xi ħadd jaħseb fih u jgħinu. Xi ħaġa li l-flus ma jistgħux ituk!

Għalhekk nagħmlu dan il-Milied differenti minn ta’ qablu billi nagħtu ftit mill-ħin u l-imħabba tagħna lil xi ħadd. B’dan il-mod tkun qed tagħti u taqla int ukoll! Dan il-Milied tistenniex rigali, iżda agħti minn dak li tista’ u stenna lil Ġesù ġej jitwieled f’qalbek!

Wednesday 14 November 2007

Ix-xahar ta’ Novembru... Xahar tal-mejtin jew tal-ħajjin?


F’dinja fejn il-mediċina u x-xjenza iktar qed jevolvu, b’riżultat li n-nies qed jgħixu iktar, il-kelma mewt saret tbezzagħna. Il-ħajja mgħaġġla li qed ngħixu saret aljenazjoni. Nagħmlu minn kollox biex nieħdu ħsieb ġisimna u biex nidhru sbieħ, pero’ m’għadx fadilna ċans biex nħarsu sew fil-mera. Niċċekjaw i]-żarbun, il-ħwejjeġ u elf haġa oħra imma ninsew inħarsu lejn wiċċna li jkun mingħajr tbissima! Dan jixhed li m’hemmx paċi fi qlubna u jkun fadlina biss iċ-ċirassa fuq il-kejk biex nkunu tassew kompluti, lil Dak li ħalaqna biex inkunu tieghU!

F’dan il-perjodu niftakru f’dawk li ħallew din id-dinja. Dawn wkoll kienu ħajjin bħalna fuq din l-art u issa waslu biex ħassdu dak li ħadmu għalih f’din id-dinja. Żgura li dawk li qiegħdin il-ġenna jitolbu biex meta jasal il-waqt inkunu magħhom ingawdu l’Alla. Fil-waqt li dawk li qiegħdin l-infern jixtiequ jwissuna biex ma mmorrux inbatu għal dejjem bħalhom.

Kull min jitwieled irid imut. Ħadd ma jaf meta ħa tħabbatlu biebu l-mewt. Għalhekk għandna dejjem nkunu ppreparati għal dal-waqt għax meta jasal il-waqt imbgħad ikun tard wisq! Minn issa rridu naħdmu għall-ħajja ta’ dejjem! Importanti li ma kull makeover li nagħmlu, nagħmlu wiehed ieħor lil ruħna ukoll.

F’dan iż-żmien ħafna jmorru ċ-ċimiterji bħala rispett lejn qrabthom. Naħseb li dan il-post jgħinna biex naraw eżatt x’inhu l-veru sens ta’ ħajjitna. Dak li aħna qiegħdin hawn biss misulfin u meta jgħaddilna ż-żmien rridu mmorru ħdejn il-ħallieq. Importanti wkoll li jkollna fidi soda u nemmnu li dawk li ħallewna m’hummiex midfunin fl-oqbra imma ħajjin ma' Missierna tas-sema.

Bħal ma kien jagħmel San Ġorġ Preca niftakru li għad fadalu l-vjaġġ tagħna u jintemm meta naslu fis-sema pajjiżna. Għalhekk tajjeb li minn żmien għal żmien immorru saċ-ċimiterji biex ma ninsewx li ħajjitna trid tintemm minn din id-dinja biex terġa titwieled għall-ħajja ta’ dejjem. Nieħdu u nimxu fuq l-eżempju ta’ San Ġorġ Preca li dak li mhux etern m’hu xejn!

Friday 7 September 2007

L-Ambjent Naturali Malti


Spiss niltaqgħu ma’ Maltin li jkunu ġejjin minn btala jew anke aħna stess inkunu morna f’xi pajjiż barrani għall-mistrieħ u naturalment toħroġ waħedha l-espressjoni “Xi ġmiel!’’ Bir-raġun kulma għamel Alla hu kollu sabiħ u jsaħħar lil kull min jaf japprezza n-natura.

Jista’ jkun li nħossuna xi ftit inferjuri… għax m’għandniex muntanji… għax aħna m’għandniex silġ u xmajjar… aħna m’għandniex mergħat u kwantitajiet kbar ta’ baqar u ngħaġ… m’għandniex l-ispeċi ta’ fjuri li għandhom huma… u nistgħu nibqgħu sejrin.

L-aħwa, Alla jaf iqassam ir-rigali tiegħu lil min irid, kif u fejn irid “Ma għandix jien il-jedd li nagħmel li rrid b’ġidi?.........” (Matt.20,15) u lilna wkoll Alla l-Imbierek għaniena b’natura tipika tal-pajjiżi ta’ madwar il-Mediterran: għandna gżira żgħira imma sinjura fiċ-ċokon tagħha…

L-baħar blu mogħni bi ġmiel fil-fond tiegħu speċjalment lejn in-naħa taċ-Cirkewwa fejn diversi għaddasa jiġu għal esperjenzi ta’ din is-sbuħija… imma m’għandniex dniefel wisq għax isibu ruħhom maqbudin fix-xbiek u jifggħu, minbarra in-noise pollution li tinsab fl-ambjenti fejn igħixu.

L-pajsaġġ malti, bil-ħitan tipiċi tas-sejjiegħ, iservu ta’ kenn għal diversi ħlejjaq. Il-ħajja fix-xagħri, jikbru tant ħxejjex endemiċi wħud minnhom anke bi kwalitajiet mediċinali. Insemmu s-Sagħtar, ix-Xewk l-Abjad, il-Fidloqqom u tant oħrajn li minn nectar tagħhom in-naħla tagħmel l-għasel tipiku malti.
Kemm fil-fatt nibżgħu għal dan il-pajsaġġ u xi ngħidu meta nidħlu aktar il-ġewwa lejn il-makkja bl-arbuxxelli u siġar żgħar?
Kemm qed napprezzaw dawn is-siġar: il-balluta, il-ħarruba, is-siġar taż-żnuber, iż-żebbuġ etc? Dawn idumu snin biex jikbru, imma jaf jinqerdu f’minuti minn individwi li ma japprezzawx is-sbuħija tagħhom. Irridu napprezzaw ukoll id-dell li joffru, il-kenn li jagħtu lil ħlejjaq oħra u l-frott bnin li jgħajjixna… biex ma nsemmux il-prodotti bnini ta’ l-art tagħna li l-bdiewa maltin joffrulna bl-għaraq ta’ xbinhom.

Malta għandna varjeta’ kbira ta’ annimali:
Rettili bħal gremxula ta’ Malta,ħut bħal lampuki li jpassu, għasafar bħal Kokka tax-Xagħri li llum hija skarsa ħafna,mammiferi bħal qanfud u ħafna ħlejjaq oħra bħal l-insetti,molluski etc.min jgħix fuq l-art u min jgħix ġo l-ilma ħelu jew mielaħ.

Ta’ min isemmi li l-gżejjer tagħna għandhom diversita’ kbira ta’ pjanti,kollha addattaw ruħhom biex jgħixu fil-klima tagħna…min qrib il-baħar u min il-ġewwa mix-xtut.

Hekk naraw kemm għandna ninteressaw ruħna li nkunu nafu,naqraw u nitgħallmu dwar l-ambjent naturali tagħna . Nitgħallmu napprezzaw u nibżgħu għalih. Dak li jintilef bin-nuqqas ta’ ħsieb u traskuraġni tagħna qatt ma jerġa’ lura.Mela nedukaw bil-kelma u l-eżempju ħalli nkunu wkoll ferħanin u kburin b’pajjiżna…nippruvaw nkunu aktar nodfa ,ma naħlux l-ilma ħelu u nibżgħu għall-baħar tagħna,nieħdu ħsieb il-fawna tagħna u nħawlu aktar xtieli u siġar biex Malta tagħna terġa tħaddar bil-ħajja.

Monday 30 July 2007

Briju nagħmlu u bir-raġun!


Żmien il-festi daħal ġmielu fil-gżejjer Maltin. Kull belt u raħal f’Malta tiċċelebra kif jafu jagħmlu l-Maltin biss. Qubbajt u karamelli, sfafar u ġugarelli, u min ibiegħ l-imqaret. Minn kull fejn tgħaddi fit-toroq tar-Raħal tara tiżjin mill-aqwa, maħdum b’sengħa liema bħala. Murtali, kuluri mill-isbaħ, marċi mogħtija minn baned mill-aqwa, bandalori u x’iktar?

‘Viva l-Magnus’, ‘Viva tagħna biss’ u elf versjoni oħra li jindirizzaw biha l-Qaddis/a n-nies tar-raħal kkonċernat. Karti minn kull fejn tgħaddi l-istatwa nhar il-festa, ċapċip hu u għaddej il-marċ brijjuż li jkompli jagħti kulur lill-festa tar-raħal.

U l-qniepen! Il-qniepen idoqqu għalenija isejħu lill-parruċċani biex fit-tlett ijiem tat-tridu, jew fin-novena bi preparazzjoni għall-festa tal-Qaddis/a, jersqu bi ħġarhom jisimgħu u jitgħallmu xi ħaġa ġdida fuq il-patrun/a tagħhom. Biex jisiltu xi tagħlima li jenħtieġu jieħdu lura magħhom id-dar biex minn sena għall-oħra jitħarrġu f’xi virtù li kien jgħix b’mod erojku l-qaddis/a patrun/a tar-Raħal.

Id-dar kulħadd jagħti daqqa t'id għall-preparazzjoni ta' ikla mill-aqwa u jieklu flimkien mal-familjari u l-ħbieb. Kull fejn tgħaddi tara ħbieb u qraba jħabbtu t-tazzi u jixorbu b’risq il-festa.

U l-festa tiġi u tmur u l-għada tal-festa mmorru x-xalata, għaliex le?

Nistaqsik: X’baqa’ mill-festa?

Forsi xi filmat li ġbidt biex tieħu gost titkellem ma’ sħabek tax-xogħol u tiftaħar bil-ġmiel tal-Knisja tar-Raħal. Forsi xi erba’ ritratti li rnexxilek tieħu hi u għadejja l-purċissjoni.

U x’iktar?

Staqsi ftit lilek innifsek ħabib/a
  • Attendejt għat-tridu/ novena tal-festa? X’tgħallimt?


  • Qerrejt u tqarbint għall-okkażżjoni jew anqas ħassejt il-ħtieġa?


  • L-ilbies u l-imġieba tiegħek fil-festa kien jagħti glorja l’Alla u ġieħ lill-patrun/a tar-raħal tiegħek?


  • Kemm taħseb li kien kuntent il-patrun/a tiegħek bil-festa li saritlu?

Jalla l-festi tagħna jkunu festi insara, ta’ vera kif jixraq lill-qaddisin protetturi tal-bliet u l-irħula tagħna.

Sunday 3 June 2007

Il-kanonizazzjoni ta’ San Gorg Preca. X’baqa’ f’qalbi?


It-3 ta’ Ġunju 2007 huwa tassew jum memorabbli għalina l-Maltin. Dan is-saċerdot twajjeb, umli u manswet ser jiġi ddikjarat qaddis. Ħafna minna doqna mill-benna tal-qdusija tiegħu, kellimnih, smajnih, rajnih u xtaqna li jibqa’ ħaj fostna. Is-soċjeta’ tad-Duttrina Nisranija, MUSEUM, tibqa’ l-monument ħaj tiegħu.


Ried li Ġesu’ jkun magħruf u maħbub. Ħadem biex ressaq lin-nies lejn Alla, biex jagħrfuh, iħobbuh u jaqduh. Kien iqanqal il-qlub għall-indiema. Issagrifika ħajtu biex jgħallem u jqarar. Kien jibża’ wisq għat-tfal u kien jixtieqiħarishom minn kull deni tar-ruħ u tal-ġisem. Kiteb ħafna ittri ta’ faraġ u sabbar lil ħafna. Kien imfittex għax kien qaddis u n-nies bkietu u ġiet warajh.


Illum qegħdin inġarbu ferħ kbir f’qalbna għal dan il-qaddis Malti.Il-ġimgħa d-dieħla x’ser jiġri minn dan il-ferħ? X’effett ser iħalli fil-ħajja tiegħek fir-relazzjoni tiegħek ma’ Alla? Tixtieq tibdel ħajtek imqanqal mill-ħajja li kellu San Gorg? Qed tħoss fik xi xrara ta’ vokazzjoni?


Itolbu u San Gorg żgur li jagħtik l-għajnuna biex twieġeb għas-sejħa li qed jagħmillek il-Mulej.